如何從中文的羅馬(漢語)拼音、注音符號認識越南文拼音
講師:郭金燃
目前,中國大陸的中文採用羅馬(漢語)拼音,台灣則仍使用注音符號;我們知道,越南文是使用羅馬字母,故越南文的拼音亦是採羅馬拼音。正因中文及越文均採羅馬拼音,故很多拼音方法及字音,其實非常接近。本文特就其近似處列表說明,俾增加同學們對越南文拼音之辨識能力。
首先,必須向各位報告,中文的拼音,不只四聲,而是五聲,五聲中的「輕聲」經常被忽略,但,越文的「輕聲」卻極其重要。兼且,由於越南文拼音係採用沒有音符之聲調,亦即前述「輕聲」,例如「tơ ,ma」,這聲調相當於中文之輕聲「我的」之「的」字、「你好嗎?」之「嗎」字;但中文拼音,不管使用羅馬拼音或注音符號,均採用陰平聲(即第一聲),例如「ㄉㄜ、ㄇㄚ」,相當於越南文之「tớ ,má」。因此,要瞭解本文敘述,務請先將中文拼音,尤其是母音,改以輕聲拼讀方可。
一、子音:
次序
|
中文之注音符號
|
中文之羅馬(漢語)拼音
|
近似之中文字
|
近似之越文羅馬拼音
|
備註
|
1
|
ㄅ
|
b
|
波
|
b
|
|
2
|
ㄆ
|
p
|
潑
|
(無相當之越文子音)
|
|
3
|
ㄇ
|
m
|
摸
|
m
|
|
4
|
ㄈ
|
f
|
佛
|
ph
|
|
5
|
ㄉ
|
d
|
得
|
t
|
|
6
|
ㄊ
|
t
|
特
|
th
|
|
7
|
ㄋ
|
n
|
呢
|
n
|
|
8
|
ㄌ
|
l
|
勒
|
l
|
|
9
|
ㄍ
|
g
|
哥
|
c , k
|
|
10
|
ㄎ
|
k
|
科
|
kh
|
|
11
|
ㄏ
|
h
|
喝
|
h
|
|
12
|
ㄐ
|
j
|
雞
|
ch
|
雞讀音chia
|
13
|
ㄑ
|
q
|
妻
|
(無相當之越文子音)
|
|
14
|
ㄒ
|
x
|
西
|
x
|
西讀音xia
|
15
|
ㄓ(要捲舌)
|
zh (要捲舌)
|
知
|
tr (要捲舌)
|
知讀音trưa
|
16
|
ㄔ(要捲舌)
|
ch (要捲舌)
|
吃
|
(無相當之越文子音)
|
|
17
|
ㄕ(要捲舌)
|
sh (要捲舌)
|
獅
|
s (要捲舌)
|
獅讀音sưa
|
18
|
ㄖ(要捲舌)
|
r (要捲舌)
|
日
|
r (要捲舌)
|
日讀音rưa
|
19
|
ㄗ
|
z
|
姿
|
ch
|
姿讀音chưa
|
20
|
ㄘ
|
c
|
刺
|
(無相當之越文子音)
|
|
21
|
ㄙ
|
s
|
絲
|
x
|
絲讀音xưa
|
22
|
ㄅ
|
b
|
波
|
p
|
|
23
|
d
|
(無相當之中文子音)
|
|||
24
|
đ
|
(無相當之中文子音)
|
|||
25
|
g
|
(無相當之中文子音)
|
|||
26
|
v
|
v(英文字母)
|
|||
27
|
gi
|
Z (英文字母)
|
|||
28
|
qu
|
(無相當之中文子音)
|
|||
29
|
nh
|
(無相當之中文子音)
|
|||
30
|
ng
|
(無相當之中文子音)
|
|||
31
|
ngh
|
(無相當之中文子音)
|
|||
32
|
gh
|
(無相當之中文子音)
|
二、母音:
次序
|
中文之注音符號
|
中文之羅馬(漢語)拼音
|
近似之中文字
|
近似之越文羅馬拼音
|
備註
|
1
|
一
|
i
|
衣
|
i
|
衣讀音di
|
2
|
ㄨ
|
u
|
烏
|
u
|
烏讀音vu
|
3
|
ㄩ
|
ü
|
淤
|
(無相當之越文母音)
|
|
4
|
ㄚ
|
a
|
啊
|
a
|
|
5
|
ㄛ
|
o
|
哦
|
o
|
|
6
|
ㄜ
|
e
|
婀
|
ơ
|
|
7
|
一ㄝ
|
ie
|
耶
|
e
|
ㄝ無對應之羅馬拼音,故改用一ㄝ;耶讀音de
|
8
|
ㄞ
|
ai
|
挨
|
ai
|
|
9
|
ㄟ
|
ei
|
A(英文)
|
y
|
|
10
|
ㄠ
|
ao
|
熬
|
ao
|
|
11
|
ㄡ
|
ou
|
歐
|
u
|
|
12
|
ㄢ
|
an
|
安
|
an
|
|
13
|
ㄣ
|
en
|
恩
|
(無相當之越文母音)
|
|
14
|
ㄤ
|
ang
|
骯
|
ang
|
|
15
|
ㄨㄥ
|
ong
|
翁
|
ung
|
ㄥ無對應之羅馬拼音,故改用ㄨㄥ;翁讀音ung
|
16
|
ㄦ
|
er
|
兒
|
(無相當之越文母音)
|
|
17
|
ă
|
(無相當之中文母音)
|
|||
18
|
â
|
(無相當之中文母音)
|
|||
19
|
ê
|
(無相當之中文母音)
|
|||
20
|
ô
|
(無相當之中文母音)
|
|||
21
|
ư
|
(無相當之中文母音)
|
三、子音及母音組合:
次序
|
中文之注音符號
|
中文之羅馬(漢語)拼音
|
近似之中文字
|
近似之越南「羅馬拼音文字」
|
備註
|
01
|
ㄅ一
|
bi
|
逼
|
bia
|
|
02
|
ㄅㄨ
|
bu
|
逋
|
bua
|
|
03
|
ㄅㄚ
|
ba
|
八
|
ba
|
|
04
|
ㄅㄛ
|
bo
|
玻
|
bo
|
|
05
|
ㄅㄜ
|
be
|
bơ
|
||
06
|
ㄅ一ㄝ
|
bie
|
憋
|
be
|
|
07
|
ㄅㄞ
|
bai
|
掰
|
bai
|
|
08
|
ㄅㄟ
|
bei
|
背
|
bi
|
|
09
|
ㄅㄠ
|
bao
|
包
|
bao
|
|
10
|
ㄅㄡ
|
bou
|
bu
|
||
11
|
ㄅㄢ
|
ban
|
班
|
ban
|
|
12
|
ㄅㄤ
|
bang
|
幫
|
bang
|
|
13
|
ㄅㄨㄥ
|
bong
|
崩
|
bung
|
|
14
|
ㄇ一
|
mi
|
咪
|
mia
|
|
15
|
ㄇㄨ
|
mu
|
木
|
mua
|
|
16
|
ㄇㄚ
|
ma
|
媽
|
ma
|
|
17
|
ㄇㄛ
|
mo
|
摸
|
mo
|
|
18
|
ㄇㄜ
|
me
|
mơ
|
||
19
|
ㄇ一ㄝ
|
mie
|
咩
|
me
|
|
20
|
ㄇㄞ
|
mai
|
賣
|
mai
|
|
21
|
ㄇㄟ
|
mei
|
妹
|
mi
|
|
22
|
ㄇㄠ
|
mao
|
貓
|
mao
|
|
23
|
ㄇㄡ
|
mou
|
愗
|
mu
|
|
24
|
ㄇㄢ
|
man
|
颟
|
man
|
|
25
|
ㄇㄤ
|
mang
|
莽
|
mang
|
|
26
|
ㄇㄨㄥ
|
mong
|
矇
|
mung
|
|
27
|
ㄈ一
|
fi
|
phia
|
||
28
|
ㄈㄨ
|
fu
|
夫
|
phua
|
|
29
|
ㄈㄚ
|
fa
|
發
|
pha
|
|
30
|
ㄈㄛ
|
fo
|
佛
|
pho
|
|
31
|
ㄈㄜ
|
fe
|
phơ
|
||
32
|
ㄈ一ㄝ
|
fie
|
phe
|
||
33
|
ㄈㄞ
|
fai
|
phai
|
||
34
|
ㄈㄟ
|
fei
|
非
|
phi
|
|
35
|
ㄈㄠ
|
fao
|
phao
|
||
36
|
ㄈㄡ
|
fou
|
否
|
phu
|
|
37
|
ㄈㄢ
|
fan
|
番
|
phan
|
|
38
|
ㄈㄤ
|
fang
|
方
|
phang
|
|
39
|
ㄈㄨㄥ
|
fong
|
風
|
phung
|
|
40
|
ㄉ一
|
di
|
低
|
tia
|
|
41
|
ㄉㄨ
|
du
|
都
|
tua
|
|
42
|
ㄉㄚ
|
da
|
搭
|
ta
|
|
43
|
ㄉㄛ
|
do
|
to
|
||
44
|
ㄉㄜ
|
de
|
得
|
tơ
|
|
45
|
ㄉ一ㄝ
|
die
|
爹
|
te
|
|
46
|
ㄉㄞ
|
dai
|
呆
|
tai
|
|
47
|
ㄉㄟ
|
dei
|
ti
|
||
48
|
ㄉㄠ
|
dao
|
刀
|
tao
|
|
49
|
ㄉㄡ
|
dou
|
都
|
tu
|
|
50
|
ㄉㄢ
|
dan
|
單
|
tan
|
|
51
|
ㄉㄤ
|
dang
|
當
|
tang
|
|
52
|
ㄉㄨㄥ
|
dong
|
東
|
tung
|
|
53
|
ㄊ一
|
ti
|
梯
|
thia
|
|
54
|
ㄊㄨ
|
tu
|
禿
|
thua
|
|
55
|
ㄊㄚ
|
ta
|
它
|
tha
|
|
56
|
ㄊㄛ
|
to
|
tho
|
||
57
|
ㄊㄜ
|
te
|
忒
|
thơ
|
|
58
|
ㄊ一ㄝ
|
tie
|
貼
|
the
|
|
59
|
ㄊㄞ
|
tai
|
胎
|
thai
|
|
60
|
ㄊㄟ
|
tei
|
thi
|
||
61
|
ㄊㄠ
|
tao
|
掏
|
thao
|
|
62
|
ㄊㄡ
|
tou
|
偷
|
thu
|
|
63
|
ㄊㄢ
|
tan
|
貪
|
than
|
|
64
|
ㄊㄤ
|
tang
|
湯
|
thang
|
|
65
|
ㄊㄨㄥ
|
tong
|
通
|
thung
|
|
66
|
ㄋ一
|
ni
|
逆
|
nia
|
|
67
|
ㄋㄨ
|
nu
|
怒
|
nua
|
|
68
|
ㄋㄚ
|
na
|
哪
|
na
|
|
69
|
ㄋㄛ
|
no
|
no
|
||
70
|
ㄋㄜ
|
ne
|
呢
|
nơ
|
|
71
|
ㄋ一ㄝ
|
nie
|
揑
|
ne
|
|
72
|
ㄋㄞ
|
nai
|
耐
|
nai
|
|
73
|
ㄋㄟ
|
nei
|
內
|
ni
|
|
74
|
ㄋㄠ
|
nao
|
孬
|
nao
|
|
75
|
ㄋㄡ
|
nou
|
耨
|
nu
|
|
76
|
ㄋㄢ
|
nan
|
囝
|
nan
|
|
77
|
ㄋㄤ
|
nang
|
囔
|
nang
|
|
78
|
ㄋㄨㄥ
|
nong
|
弄
|
nung
|
|
79
|
ㄌ一
|
li
|
哩
|
lia
|
|
80
|
ㄌㄨ
|
lu
|
嚕
|
lua
|
|
81
|
ㄌㄚ
|
la
|
拉
|
la
|
|
82
|
ㄌㄛ
|
lo
|
咯
|
lo
|
|
83
|
ㄌㄜ
|
le
|
嘞
|
lơ
|
|
84
|
ㄌ一ㄝ
|
lie
|
咧
|
le
|
|
85
|
ㄌㄞ
|
lai
|
賴
|
lai
|
|
86
|
ㄌㄟ
|
lei
|
哩
|
li
|
|
87
|
ㄌㄠ
|
lao
|
撈
|
lao
|
|
88
|
ㄌㄡ
|
lou
|
摟
|
lu
|
|
89
|
ㄌㄢ
|
lan
|
爛
|
lan
|
|
90
|
ㄌㄤ
|
lang
|
啷
|
lang
|
|
91
|
ㄌㄨㄥ
|
long
|
巄
|
lung
|
|
92
|
ㄍ一
|
gi
|
kia
|
||
93
|
ㄍㄨ
|
gu
|
姑
|
cua
|
|
94
|
ㄍㄚ
|
ga
|
嘎
|
ca
|
|
95
|
ㄍㄛ
|
go
|
co
|
||
96
|
ㄍㄜ
|
ge
|
哥
|
cơ
|
|
97
|
ㄍ一ㄝ
|
gie
|
ke
|
||
98
|
ㄍㄞ
|
gai
|
該
|
cai
|
|
99
|
ㄍㄟ
|
gei
|
給
|
ki
|
|
100
|
ㄍㄠ
|
gao
|
高
|
cao
|
|
101
|
ㄍㄡ
|
gou
|
溝
|
cu
|
|
102
|
ㄍㄢ
|
gan
|
乾
|
can
|
|
103
|
ㄍㄤ
|
gang
|
剛
|
cang
|
|
104
|
ㄍㄨㄥ
|
gong
|
工
|
cung
|
|
105
|
ㄎ一
|
ki
|
khia
|
||
106
|
ㄎㄨ
|
ku
|
哭
|
khua
|
|
107
|
ㄎㄚ
|
ka
|
咖
|
kha
|
|
108
|
ㄎㄛ
|
ko
|
kho
|
||
109
|
ㄎㄜ
|
ke
|
科
|
khơ
|
|
110
|
ㄎ一ㄝ
|
kie
|
khe
|
||
111
|
ㄎㄞ
|
kai
|
揩
|
khai
|
|
112
|
ㄎㄟ
|
kei
|
khi
|
||
113
|
ㄎㄠ
|
kao
|
嵪
|
khao
|
|
114
|
ㄎㄡ
|
kou
|
摳
|
khu
|
|
115
|
ㄎㄢ
|
kan
|
刊
|
khan
|
|
116
|
ㄎㄤ
|
kang
|
康
|
khang
|
|
117
|
ㄎㄨㄥ
|
kong
|
空
|
khung
|
|
118
|
ㄏ一
|
hi
|
hia
|
||
119
|
ㄏㄨ
|
hu
|
忽
|
hua
|
|
120
|
ㄏㄚ
|
ha
|
哈
|
ha
|
|
121
|
ㄏㄛ
|
ho
|
ho
|
||
122
|
ㄏㄜ
|
he
|
喝
|
hơ
|
|
123
|
ㄏ一ㄝ
|
hie
|
he
|
||
124
|
ㄏㄞ
|
hai
|
嗨
|
hai
|
|
125
|
ㄏㄟ
|
hei
|
黑
|
hi
|
|
126
|
ㄏㄠ
|
hao
|
蒿
|
hao
|
|
127
|
ㄏㄡ
|
hou
|
齁
|
hu
|
|
128
|
ㄏㄢ
|
han
|
鼾
|
han
|
|
129
|
ㄏㄤ
|
hang
|
夯
|
hang
|
|
130
|
ㄏㄨㄥ
|
hong
|
轟
|
hung
|
|
131
|
ㄐ一
|
ji
|
機
|
chia
|
|
132
|
ㄐㄨ
|
ju
|
chua
|
||
133
|
ㄐㄚ
|
ja
|
cha
|
||
134
|
ㄐㄛ
|
jo
|
cho
|
||
135
|
ㄐㄜ
|
je
|
Chơ
|
||
136
|
ㄐ一ㄝ
|
jie
|
街
|
che
|
|
137
|
ㄐㄞ
|
jai
|
chai
|
||
138
|
ㄐㄟ
|
jei
|
chi
|
||
139
|
ㄐㄠ
|
jao
|
chao
|
||
140
|
ㄐㄡ
|
jou
|
chu
|
||
141
|
ㄐㄢ
|
jan
|
chan
|
||
142
|
ㄐㄤ
|
jang
|
chang
|
||
143
|
ㄐㄨㄥ
|
jong
|
chung
|
||
144
|
ㄒ一
|
xi
|
西
|
xia
|
|
145
|
ㄒㄨ
|
xu
|
xua
|
||
146
|
ㄒㄚ
|
xa
|
xa
|
||
147
|
ㄒㄛ
|
xo
|
xo
|
||
148
|
ㄒㄜ
|
xe
|
xơ
|
||
149
|
ㄒ一ㄝ
|
xie
|
些
|
xe
|
|
150
|
ㄒㄞ
|
xai
|
xai
|
||
151
|
ㄒㄟ
|
xei
|
xi
|
||
152
|
ㄒㄠ
|
xao
|
xao
|
||
153
|
ㄒㄡ
|
xou
|
xu
|
||
154
|
ㄒㄢ
|
xan
|
xan
|
||
155
|
ㄒㄤ
|
xang
|
xang
|
||
156
|
ㄒㄨㄥ
|
xong
|
xung
|
||
157
|
ㄓ一
|
zhi
|
tria
|
||
158
|
ㄓㄨ
|
zhu
|
珠
|
trua
|
|
159
|
ㄓㄚ
|
zha
|
渣
|
tra
|
|
160
|
ㄓㄛ
|
zho
|
tro
|
||
161
|
ㄓㄜ
|
zhe
|
遮
|
trơ
|
|
162
|
ㄓ一ㄝ
|
zhie
|
tre
|
||
163
|
ㄓㄞ
|
zhai
|
摘
|
trai
|
|
164
|
ㄓㄟ
|
zhei
|
tri
|
||
165
|
ㄓㄠ
|
zhao
|
招
|
trao
|
|
166
|
ㄓㄡ
|
zhou
|
周
|
tru
|
|
167
|
ㄓㄢ
|
zhan
|
沾
|
tran
|
|
168
|
ㄓㄤ
|
zhang
|
張
|
trang
|
|
169
|
ㄓㄨㄥ
|
zhong
|
中
|
trung
|
|
170
|
ㄕ一
|
shi
|
sia
|
||
171
|
ㄕㄨ
|
shu
|
書
|
sua
|
|
172
|
ㄕㄚ
|
sha
|
沙
|
sa
|
|
173
|
ㄕㄛ
|
sho
|
so
|
||
174
|
ㄕㄜ
|
she
|
奢
|
sơ
|
|
175
|
ㄕ一ㄝ
|
shie
|
se
|
||
176
|
ㄕㄞ
|
shai
|
篩
|
sai
|
|
177
|
ㄕㄟ
|
shei
|
誰
|
si
|
|
178
|
ㄕㄠ
|
shao
|
燒
|
sao
|
|
179
|
ㄕㄡ
|
shou
|
收
|
su
|
|
180
|
ㄕㄢ
|
shan
|
山
|
san
|
|
181
|
ㄕㄤ
|
shang
|
商
|
sang
|
|
182
|
ㄕㄨㄥ
|
shong
|
sung
|
||
183
|
ㄖ一
|
ri
|
ria
|
||
184
|
ㄖㄨ
|
ru
|
入
|
rua
|
|
185
|
ㄖㄚ
|
ra
|
ra
|
||
186
|
ㄖㄛ
|
ro
|
ro
|
||
187
|
ㄖㄜ
|
re
|
熱
|
rơ
|
|
188
|
ㄖ一ㄝ
|
rie
|
re
|
||
189
|
ㄖㄞ
|
rai
|
rai
|
||
190
|
ㄖㄟ
|
rei
|
ri
|
||
191
|
ㄖㄠ
|
rao
|
繞
|
rao
|
|
192
|
ㄖㄡ
|
rou
|
肉
|
ru
|
|
193
|
ㄖㄢ
|
ran
|
染
|
ran
|
|
194
|
ㄖㄤ
|
rang
|
讓
|
rang
|
|
195
|
ㄖㄨㄥ
|
rong
|
冗
|
rung
|
|
196
|
ㄗ一
|
zi
|
chia
|
||
197
|
ㄗㄨ
|
zu
|
租
|
chua
|
|
198
|
ㄗㄚ
|
za
|
紮
|
cha
|
|
199
|
ㄗㄛ
|
zo
|
cho
|
||
200
|
ㄗㄜ
|
ze
|
仄
|
chơ
|
|
201
|
ㄗ一ㄝ
|
zie
|
che
|
||
202
|
ㄗㄞ
|
zai
|
災
|
chai
|
|
203
|
ㄗㄟ
|
zei
|
賊
|
chi
|
|
204
|
ㄗㄠ
|
zao
|
遭
|
chao
|
|
205
|
ㄗㄡ
|
zou
|
鄒
|
chu
|
|
206
|
ㄗㄢ
|
zan
|
簪
|
chan
|
|
207
|
ㄗㄤ
|
zang
|
髒
|
chang
|
|
208
|
ㄗㄨㄥ
|
zong
|
宗
|
chung
|
|
209
|
ㄙ一
|
si
|
xia
|
||
210
|
ㄙㄨ
|
su
|
蘇
|
xua
|
|
211
|
ㄙㄚ
|
sa
|
撒
|
xa
|
|
212
|
ㄙㄛ
|
so
|
xo
|
||
213
|
ㄙㄜ
|
se
|
色
|
xơ
|
|
214
|
ㄙ一ㄝ
|
sie
|
xe
|
||
215
|
ㄙㄞ
|
sai
|
鰓
|
xai
|
|
216
|
ㄙㄟ
|
sei
|
xi
|
||
217
|
ㄙㄠ
|
sao
|
騷
|
xao
|
|
218
|
ㄙㄡ
|
sou
|
搜
|
xu
|
|
219
|
ㄙㄢ
|
san
|
三
|
xan
|
|
220
|
ㄙㄤ
|
sang
|
喪
|
xang
|
|
221
|
ㄙㄨㄥ
|
song
|
松
|
xung
|